EMİR BUHÂRİ TEKKESİ
Tarihçe
Emir Buhârî Tekkesi, Nakşibendi tarikatını İstanbul'a getiren ve "Emir Buhârî" olarak anılan Buhâralı Şeyh Ahmet Efendi (ö:1516) tarafından 1512-13 (H.918) yılında kurulmuştur. Şeyh Ahmed Efendi'nin gömülü olduğu Unkapanı'ndaki Emir Ahmed Buhârî Tekkesi'nden sonra İstanbul'da faaliyete geçen ikinci Nakşibendi tekkesi Emir Buhârî Tekkesi olmuştur.
Emir Buhârî Tekkesi, Ayvansaray Mahallesi'nde, Dervişzade sokağı ile Ahmet Rufâi sokaklarının kesiştiği yerde 2871 ada, 1 parsel üzerinde yer almaktadır. Mülkiyeti Vakıflar İdaresi'ne ait olan tekke yapısı, 2005 yılında tahsis edildiğinde sadece 3 duvarı ayakta kalmıştı.
Emir Buhârî Tekkesi'nin projeleri 2006 tarihinde İl Özel İdaresi katkılarından faydalanılarak hazırlatılmış ve yine aynı yıl içinde Anıtlar Kurulu'ndan onaylatılmıştır. 2006 tarihinde imzalanan sözleşme ile restorasyonuna başlanmıştır. 1 yıl içinde çalışmaları tamamlanan Emir Buhârî Tekkesi şimdi Kasımpaşalı Kemal Efendi İlim ve Hizmet Vakfı merkezi olarak kullanılmaktadır.
Emir Buhârî Mescidi
(Ayvansarâyi, Hadikatü'l-Cevâmi, İşaret Yay. s. 86 vd.)Bânîsi Şeyh Ahmed Efendi'dir. Onunla ilgili tafsilat medfûn oldukları Emîr Buhârî Tekkesi Mescidi'nin beyânı sırasında geçmiştir.
Bu mescid ve zâviye mülk olduğu için veresesi elinde kalıp bir zaman sonra şeyh-i mezbûrun tarîkinden Muslihiddîn Mustafa Efendi, Şeyh-i mezbûrun kerîmezâdesiyle evlenerek sözü edilen zaviyeye şeyh oldu ve vakfına yeni baştan nizâm verip beher sene mevlûd-ü şerif kırâati için de vakfını tevsi' eylemiş ve vefâtına dek onda sâkin olub Rızâen lillah 1068 (1657/1658) tarihinde vafat ederek mihrab önünde defn olunmuştur.
Ve onun yerine halîfesi Hüseyin Efendi şeyh olup sonra vefat ettiğinde Tokmaktepe kenarında yol üstünde defn olunmuştur.
Tarihi budur:
Ve onun yerine Şeyh Yusuf Efendi câ-nişîn olmuştur.
Tarih-i vefâtı budur:
Ve onun yerine damadı ve halifesi Osman Efendi şeyh olup Terk-i nâsût 1137 (1724/1725) tarihinde vefat ederek selefi yanında defn olunmuştur. Ve onun yerine Karamanîzâde Efendi şeyh olmuştur. O da vefat ettiğinde civarında bulunan Ebî Şeybetü'l-Hudrî (ra) Türbesi dışında, Türbedar Toklu Dede'nin kabri yanında defn olundu.
Tarihi şudur:
Geçdi Şeyh Ahmed Efendi didiler târih tamâm 1192 (1736/1737)
Ve onun yerine Kırımî Şeyh Ahmed Efendi-i Nakşibendî post-nişin olmuştur. O da irtihâl-i dâr-ı bekâ edince, daha önce zikri geçen Muslihiddin Efendi'nin yanına defn olundu.
Tarihi şudur:
Tatar şöhret ahrâr pâye
Rûh-u latîfi çapdı fenâdan
Sür'atle vardı kurb-ı h-Hüdâya
Evvel konağın adn ide Mevlâ
Muhtâc olubdur mevti duâya
Bir fâtihayla tarih yazdım
Eş-Şeyh Ahmed göçdi bekâya 1156 (1734)
Ve onun yerine pîrdaşı Hâce Mehmed Emîn Tokâdî seccâde-nişîn olmuşdur. İntikâlinde Zeyrek civarında hânesi yanınında bulunan eski sadrazam Pîrî Mehmed Paşa'nın yaptırdığı Soğukkuyu Câmii mezaristanında medfundur. Seng-i mezarında olan şu tarih Müstakimzâde'nin güftesi ve Kâtibzâde Refi' Efendi'nin kaleminin eseridir:
Gülistân-ı Nakşibendî'den yine tîğ-ı ecelBir gül-i sad-berg kat' itdi hezâr âh ü enîn
Ya'nî Tokadî Efendi ol Mehmed nâm-dâş
Ârif-i billâh emîn-i sırr-ı rabbi'l-âlemîn
Mürşîd-i râh-ı hidâyet hâcegânın erşedi
Vâkıf-ı sırr-ı ledün ilme'l-yakîn ayne'l-yakîn
Mürg-i rehber olduğu ahrâra pesma'rûf idi
Zât-ı ma'sûmü'l-irâde zü'l-cenâheyn-i emîn
Siyemmâ bâğ-ı hâdis-i Ahmed'in nahli idi
Yek-bîn dest-i kerâmetle olub hil'at-güzîn
Eyleyüb habs-i nefs gavvâs-ı bahr-i Lâ-yezâl
Buldı dürr-i valsı irdi asla fer'inden hemîn
Asdikâdan pençe-i şîr-i ecel dûr eyledi
Ola Sıddîk'ın karîbi şîr-i Hakkla hem-nişîn
Peyk-i vahdet sırr-ı pâkinden okur târihi
Oldı lâhûte revân Allah deyüb rûh-ı emîn 1158 (1745)
Ve onun yerine eş-Şeyh Halîl Murâdî câ-nişîn olup vefat ettiğinde, şeyhlere mahsus hücrenin dışında defn olunup hücre dahi taamhâne olmuştur.
Vefat tarihi şudur:
Ve onun yerine oğlu İbrahim daha sabî iken şeyh olup altı yıl geçtikten sonra vefat ettikten sonra yanına defnolundu 1169 (1755/1756). Yine orada medfun Hasan Efendi sabî İbrahim'in vekiliyken vefat etmiştir 1167 (1753/1754). Halen şeyh olan Mustafa Efendi sözü edilen vekilin yerine vekil olduktan sonra, zikredilen İbrahim Efendi fevtinde asaleten şeyh olmuştur. Mahallesi yoktur. Ayvansaray civarındadır.